Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753
Óubloun
Humulus lupulus
Cannabaceae
Àutri noum : Barbouto, Vigno-dóu -Nord.
Noms en français : Houblon, Houblon grimpant.
Descripcioun :Cadun counèis li pigno (enflourejado) dóu óubloun que douno à la biero soun goust. Es uno planto coumuno au nostre dins li relarg umide e proche d'aigo. Se recounèis peréu à si fueio di tres partido (de cop que i'a entiero) e à si lòngui liano.
Usanço :Aleva pèr la biero, li pigno podon perfuma mant uno bevèndo o èstre manjado. Ajudon à dourmi (dins d'ùni relarg se n'en fai de coussin). Fau saupre peréu que li jóuini cambo soun manjadisso coume d'espargo. Ei poussible d'utilisa li tijo pèr la banastarié.
Port : Liano
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Humulus
Famiho : Cannabaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Baragno
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Humulus lupulus L., 1753